Symulator Kolejowy

• 
• 

25
08.2016

Symulatory umożliwiają ćwiczenie w trakcie szkoleń scenariuszy krytycznych, których realizacja w rzeczywistości często jest zbyt ryzykowna lub nieuzasadniona ekonomicznie.

Symulatory, nie tylko pozwalają wypracować nawyki zachowań w sytuacjach krytycznych lub nietypowych, ale umożliwiają także następczą analizę przeprowadzonego szkolenia oraz popełnionych błędów. Szkolenie na symulatorze umożliwia nabycie właściwych nawyków w bardzo krótkim czasie, w szerokim spektrum opracowanych przypadków, ponieważ symulator umożliwia zaimplementowanie każdego scenariusza szkoleniowego, nawet najbardziej skomplikowanego i nietypowego.

Co ważne wdrożenie symulatorów do cyklu szkoleń maszynistów umożliwi symulowanie najbardziej rzeczywistych sytuacji opartych na realnych zdarzeniach kolejowych. Niezwykle istotnym jest, aby wykorzystywać potencjał symulatorów w jak najszerszym zakresie implementując w trakcie szkolenia różne sytuacje, które mogą potencjalnie wydarzyć się w rzeczywistości lub wprost wynikają z wiedzy PKBWK, UTK oraz przewoźników kolejowych. W takiej sytuacji mniejsze znaczenie będzie miało rzeczywiste odzwierciedlenie szklaku, po którym w swojej codziennej pracy porusza się maszynista, a większe znaczenie ma podnoszenie umiejętności prowadzenia pojazdu, nauka właściwych nawyków, czy reakcji na nietypowe sytuacje.

Ponadto symulatory wprowadzone do etapu szkolenia i doskonalenia maszynistów umożliwią tworzenie sytuacji niebezpiecznych (np. zderzenie pociągów) oraz sprawdzania i ćwiczenia wymaganych w takich sytuacjach zachowań maszynistów oraz przyjętych przez przewoźników procedur. Mogą być również wykorzystane do badań psychologicznych pracowników, którzy brali udział w wypadkach kolejowych, szczególnie pod kątem ewentualnych zaburzeń psychomotorycznych będących skutkiem przeżytego stresu, czy też predyspozycji potencjalnych kandydatów to tego zawodu.

Dlatego też  ważnym aspektem jest właściwa klasyfikacja symulatorów i ich wykorzystania. Zupełnie innych właściwości symulatora będzie potrzebował kandydat na maszynistę lub osoba ucząca się tego zawodu, a innych doświadczony maszynista. Dzięki wprowadzeniu klas symulatorów, będzie można obniżyć koszty szkolenia maszynistów oraz badać w warunkach bezpiecznych predyspozycję osób kandydujących do zawodu maszynisty już na etapie rekrutacji, czy też edukacji przyszłych maszynistów.

Nie można pominąć podczas analizy kosztów szkoleń opartych na symulatorach, które wpływają także na ograniczenie zużycia paliwa, sprzętu, ochrony środowiska, ale także skutków prawnych i finansowych wynikających z błędu lub pomyłki.

Rozwój systemów szkoleniowych opartych o nowoczesne rozwiązania z obszaru informatyki i urządzeń elektronicznych wpływa bezpośrednio na rozwój rynku symulatorów. Urządzenia te, odwzorowując rzeczywistość wymagają dużej mocy obliczeniowej oraz przetwarzania dużej ilości danych (wysoka jakość obrazu) w czasie rzeczywistym. Dzisiejsza technologia umożliwia wyposażenie procesu szkoleniowego w nowoczesny system komputerowy, a układ projekcyjny zapewnia odwzorowanie z dużą dokładnością, do każdego detalu obraz widziany z kabiny maszynisty.

Istotną barierą zastosowania symulatorów w transporcie kolejowym jest duża różnorodność typów pojazdów używanych na rynku polskim oraz oczekiwań samych zainteresowanych, co do realizowanych funkcji jak i zadań.  

Nie wszyscy przewoźnicy też mogą pozwolić sobie na zakup symulatorów odzwierciedlających posiadane typy taboru oraz trasy kolejowe. Obecnie w Polsce jest pięć profesjonalnych symulatorów, wobec których zamawiający różnie określili oczekiwania co do realizowanych potrzeb. Zarówno wymogi prawne, jak również możliwości rynku skłaniają do wdrożenia rozwiązania zakładającego budowę centralnego ośrodka doskonalenia maszynistów oraz stworzenia podziału klas symulatorów w zależności od pełnionych funkcji w procesie pozyskania, szkolenia i doszkalania kandydatów oraz samych maszynistów. Obecne u przewoźników symulatory stanowiłyby w takim przypadku istotny filar całego systemu, który mógłby być dalej rozwijany o kolejne typy i przede wszystkim klasy symulatorów. Maszynista w zależności od posiadanych umiejętności, doświadczenia oraz potrzeb mógłby doskonalić swoje umiejętności w różnych symulatorach. Ważnym jest, aby wszyscy uczestnicy systemu mogli wykorzystywać otwarte oprogramowanie ćwiczeń niezależnie od specyfiki posiadanego symulatora. Takie rozwiązanie zagwarantuje możliwość świadomego kształtowania rozwoju kompetencji maszynisty niezależnie od posiadanego przez danego przewoźnika zaplecza szkoleniowego, skróci czas szkolenia zwiększając jednocześnie zakres pozyskiwanych kompetencji, obniży koszty szkolenia pracownika oraz pozwoli na bardziej efektywne (również z punktu widzenia ekonomicznego) wykorzystanie symulatorów.

W związku z przyjęciem powyższej tezy, zasadne jest wprowadzenie certyfikacji symulatorów oraz samego procesu szkoleniowego przez krajową władzę bezpieczeństwa – UTK, co będzie również gwarantowało uznawalność szkolenia na całym rynku oraz dawało możliwość wzajemnego wykorzystywania posiadanych symulatorów.

Nie tylko rynek kolejowy, ale praktycznie już cały rynek transportowy dostrzegł przewagę symulatorów w procesie zdobywania oraz podwyższania umiejętności
w stosunku do zdobywania kompetencji z wykorzystaniem rzeczywistych urządzeń.

Najbardziej rozwiniętym pod względem wykorzystania symulatorów w procesie szkolenia jest oczywiście rynek lotniczy, który posiadając w tym zakresie wieloletnie doświadczenie z powodzeniem wykorzystuje zarówno system różnych klas symulatorów w zależności od stopnia zaawansowania, doświadczenia i wiedzy pilota, jak również przede wszystkim pracuje na stale aktualizowanych scenariuszach symulacji opartych o rzeczywiste i możliwe incydenty.

Projekt Symulator Kolejowy jest odpowiedzią na zapotrzebowanie i sprostaniu wyzwania przed którym rynek kolejowy obecnie stoi, gdzie priorytetem jest doskonalenie umiejętności maszynistów poprzez właściwe i odpowiedzialne wykorzystanie symulatorów w procesie szkolenia.